Teczka prasowa

Zastosowanie technologii RFID w sieci dostaw liczników energii elektrycznej

Technologia RFID  znana jest na świecie od kilkudziesięciu lat. Coraz częściej spotykamy się z nią również w Polsce, podczas wielu codziennych czynności. Najczęściej jest to używanie karty przy płatnościach zbliżeniowych, dostęp za pomocą karty lub opaski do pokoi hotelowych, czy też biur. Obecnie możemy zaobserwować wzrost liczby sklepów bezobsługowych lub takich, gdzie klient sam wrzuca produkty do koszyka bez ich skanowania czytnikiem kodów kreskowych. 

W czasach szybkiego  rozwoju technologii, w tym technologii RFID obserwujemy coraz większe zainteresowanie firm tym tematem.

Enea Operator od kilku lat skutecznie wdraża i wykorzystuje w swojej działalności technologię radiowej identyfikacji. Pierwszym obszarem, w którym RFID znalazło zastosowanie jest gospodarka narzędziami. Od 2 lat w Spółce działa system informatyczny do zarządzania narzędziami i aparaturą kontrolno-pomiarową. Obecnie w ramach tego systemu zaewidencjonowanych zostało kilkadziesiąt tysięcy pozycji z wykorzystaniem znaczników RFID.

Kolejnym obszarem, w którym Enea Operator stosuje RFID jest znakowanie elementów układów pomiarowych. Od 2019 roku wszystkie nowe dostawy liczników energii elektrycznej oraz moduły komunikacyjne zawierają fabrycznie zainstalowany znacznik RFID. Dodatkowo od początku 2020 roku producenci w ramach dostawy programują znaczniki zgodnie z wytycznymi opracowanymi przez Eneę Operator. W przypadku liczników wtórnie legalizowanych znacznik jest naklejany oraz programowany przez wykonawcę usługi od razu po zakończonym procesie legalizacji urządzenia. Za zarządzanie gospodarką układami pomiarowymi z wykorzystaniem szeregu informacji o elementach układów pomiarowych, w tym technologię RFID odpowiada Centralny System Akwizycji Danych Pomiarowych – OrigAMI.

Obieg liczników energii elektrycznej dla dostaw nowych urządzeń można zobrazować w następujący sposób:

Obieg liczników energii elektrycznej dla dostaw nowych urządzeń

1. Naklejanie znacznika RFID oraz jego programowanie ma miejsce już na etapie produkcji urządzenia. Każdorazowo przed rozpoczęciem produkcji ustalane jest miejsce montażu znacznika oraz weryfikowana jest poprawność jego zaprogramowania. Preferowane jest umieszczenie znacznika wewnątrz urządzenia.
2. Producent przed wysłaniem dostawy zobligowany jest do dostarczenia pliku wsadowego, który będzie stanowił podstawę do późniejszego stworzenia dokumentu przyjęcia towaru PZ. Oprócz informacji technicznych zawartych w takim pliku, jednym z najważniejszych elementów jest przypisanie poszczególnych numerów seryjnych urządzeń do numeru TID znacznika, który został naklejony w danym urządzeniu. Zarówno numer seryjny, jak i nr TID można traktować jako unikalne, wobec czego uzyskujemy jednoznaczne wskazanie konkretnego urządzenia. Tak opracowany plik importowany jest do Centralnego Systemu Akwizycji Danych Pomiarowych i ma status „w poczekalni”.

Przykładowy fragment pliku wsadowego

3. Przyjęcie dostawy do magazynu centralnego odbywa się za pomocą skanera paletowego działającego w technologii RFID. Na tym etapie następuje weryfikacja dostarczonych urządzeń z wcześniej przesłanym plikiem wsadowym. W tym miejscu również, weryfikowane są znaczniki pod kątem prawidłowości ich zaprogramowania. Jeśli wszystkie sprawdzenia są poprawne, następuje wygenerowanie w Systemie dokumentu przyjęcia towaru (PZ).
4. W magazynie centralnym następuje konfekcjonowanie urządzeń do dalszej dystrybucji. Przygotowane przesyłki przechodzą przez skaner paletowy, gdzie tworzony jest dokument przesunięcia międzymagazynowego MM-. Po tej czynności towar może opuścić magazyn centralny.
5. Wysłana przesyłka może trafić do dwóch rodzajów magazynów: do magazynu stacjonarnego lub do bezobsługowego magazynu licznikowego.
6. Niezależnie od typu docelowego magazynu za każdym razem przyjęcie towaru odbywa się za pomocą czytnika RFID. W tym momencie tworzony jest dokument przyjęcia towaru na stan (MM+).
7. Na tym etapie urządzenia są już na stanie magazynu terenowego i monter ma możliwość odbioru urządzeń. Dzieje się to również przy udziale czytnika RFID. Wskazane urządzenia przez montera schodzą ze stanu magazynu, a wchodzą na stan montera.
8. Ostatnim krokiem jest montaż urządzenia w miejscu docelowej jego instalacji. Po zainstalowaniu urządzenia monter wykorzystując czytnik RFID wskazuje, które urządzenie zamontował w danym Punkcie Poboru Energii. W tym momencie następuje ściągniecie urządzenia ze stanu montera i przypisanie go do konkretnego PPE.
9. Te same zasady (tylko w odwrotnym kierunku) obowiązują, kiedy następuje demontaż urządzenia i późniejsze przekazanie do magazynu.

Legalizacja liczników odbywa się w Wydziale Napraw i Legalizacji w jednej ze spółek wchodzących w skład Grupy Kapitałowej Enea.

Obieg liczników energii elektrycznej dla dostaw legalizowanych urządzeń przedstawia się następująco:

Obieg liczników energii elektrycznej dla dostaw legalizowanych urządzeń

1. Magazyn centralny wysyła do legalizacji liczniki energii elektrycznej. Wydział Napraw i  Legalizacji po przyjęciu ich na swój stan magazynowy rozpoczyna proces legalizacji liczników.
2.  Liczniki, które nie przeszły pozytywnie legalizacji są kierowane do likwidacji. Pozostałe, w przypadku braku posiadania znacznika RFID kierowane są na stanowisko programowania znaczników. W pierwszym kroku następuje naklejenie znacznika na licznik, a następnie odbywa się jego programowanie wg. ściśle określonych wytycznych.
3. Po tych czynnościach liczniki zalegalizowane, posiadające naklejony oraz zaprogramowany znacznik kierowane są do skanera paletowego RFID.  W tym miejscu tworzony jest dokument przesunięcia międzymagazynowego MM- zawierający listę liczników. Przesyłka trafia do magazynu centralnego, gdzie ponownie trafia do skanera paletowego RFID, za pomocą którego następuje przyjęcie towaru na stan (dokument MM+).
4. Kolejne czynności są analogiczne jak omówione wcześniej w przypadku dostawy nowych urządzeń.

Na proces obsługi obiegu liczników energii elektrycznej składa się wiele elementów. Jednym z nich jest skaner paletowy RFID. Skaner to obecnie najnowsze i najbardziej technicznie zaawansowane urządzenie, którym posługujemy się w obsłudze logistycznej liczników. Jego podstawowym elementem jest komora składająca się z pięciu anten RFID, która potrafi odczytać dużą grupę znaczników RFID skupionych na powierzchni wielkości palety. Zadaniem skanera jest odczyt 100% umieszczonych w nim znaczników w bardzo krótkim czasie. Oprócz systemu połączonych ze sobą anten, skaner posiada wieżę sygnalizacyjną pokazującą status odczytu oraz komputer z ekranem dotykowym zintegrowanym z Centralnym System Akwizycji Danych Pomiarowych – OrigAMI.

W Wydziale Napraw i Legalizacji znajdują się dwa stanowiska programowania znaczników RFID. Składają się one z biurka, pod którym zainstalowana jest antena RFID oraz zestawu komputerowego pracującego w sieci firmowej. Każdy licznik energii elektrycznej, który przejdzie pozytywnie proces legalizacji, a nie posiada zainstalowanego znacznika RFID, trafia na to stanowisko. W tym miejscu naklejany jest tag RFID, dobrany odpowiednio do materiału, z którego zrobiony jest licznik. Kolejną czynnością jest wyszukanie w bazie OrigAMI licznika, na którym chcemy dokonać programowania, a następnie wykonywane jest programowanie znacznika.

Enea Operator przeprowadziła stosowne analizy w zakresie zarządzania i obsługi logistycznej układów pomiarowych. Ich rezultatem jest opracowana koncepcja docelowego modelu sieci dostaw liczników, określająca sposób reorganizacji sieci dystrybucji elementów układów pomiarowych i optymalizująca  koszty  obsługi logistycznej magazynów. W ramach realizacji koncepcji Enea Operator uruchomiła projekt wdrożenia bezobsługowych magazynów licznikowych. Pierwszym produktem tego projektu będzie budowa prototypu bezobsługowego magazynu licznikowego.

Bezobsługowy Magazyn Licznikowy

Bezobsługowy magazyn licznikowy zostanie zbudowany na bazie dwunastometrowego kontenera magazynowego, wykonanego według odpowiedniej specyfikacji. Kontenery, jako obiekty wolnostojące, będą zlokalizowane wyłącznie na terenach należących do Enei Operator. Ich posadowienie nie będzie wymagało zgłoszenia oraz uzyskania pozwolenia na budowę.

Bezobsługowe magazyny licznikowe będą posiadać szereg zalet:  

Bezpieczeństwo - dostęp do zawartości magazynu będzie możliwy wyłącznie za pomocą indywidualnej karty RFID, co zagwarantuje kontrolę dostępu i zabezpieczenie majątku przed zniszczeniem lub kradzieżą,

Dostępność - wydawanie i zwracanie zasobów będzie możliwe w dowolnym czasie, przez całą dobę, cały rok,

Samoobsługa - korzystanie z zawartości magazynu nie będzie wymagało dodatkowej obsługi,

Wygoda - korzystanie z zawartości magazynu będzie możliwe wszędzie tam, gdzie jest to potrzebne (lokalizacja magazynu przy pracowniku),

Oszczędność czasu – rejestracja otwarcia magazynu,  ewidencja pobranego/zwróconego asortymentu oraz tworzenie dokumentów magazynowych będzie automatyczna,

Kontrola – rejestracja osób oraz asortymentu spowoduje zwiększenie odpowiedzialności za urządzenia lub narzędzia powierzone pracownikowi,

Niezawodność - zastosowanie systemu RFID zapewni rzetelność automatycznie gromadzonych danych.

Prototyp bezobsługowego magazynu licznikowego jest obecnie w fazie budowy. Zgodnie z założeniami konstrukcja bezobsługowego magazynu licznikowego zakłada wyodrębnienie czterech głównych przestrzeni, na które składają się:

Proponowane strefy magazynowe - rzut z góry

Część „A” – obejmująca rampę podjazdową do kontenera wraz z otaczającą go infrastrukturą w postaci podjazdu, ogrodzenia, bramy wejściowej.

Część „B” – Strefa recepcji – stanowiąca zadaszoną część wyodrębnioną ze struktury kontenera. W tej strefie odbywa się identyfikacja pracowników wchodzących do przestrzeni wewnętrznych magazynu.

Część „C” – śluza identyfikacyjna – będzie przestrzenią wykorzystywaną do realizacji większości planowanych funkcjonalności bezobsługowego magazynu licznikowego, np. logowanie do aplikacji zarządzającej, identyfikacja stanów pracownika oraz magazynu, obsługa procesu zdawania liczników, obsługa procesu pobrania liczników, strefa RFID odczytu znaczników.

Część „D” – magazyn główny z wydzielonymi strefami dla urządzeń zwracanych oraz pobieranych.

Między częściami B-C-D zakładane jest zastosowanie drzwi z kontrolą dostępu. Pomiędzy częścią B, a częścią C kontrola dostępu następuje przy pomocy karty, natomiast pomiędzy częścią C, a D kontrolą dostępu steruje system informatyczny kontenera.

Zbudowanie prototypu oraz jego przekazanie monterom do testów planowane jest w drugiej połowie 2021 roku. Kolejnym etapem projektu będzie uruchomienie produkcji bezobsługowych magazynów licznikowych przez jedną ze spółek z Grupy Kapitałowej Enea.

Enea Operator w procesie obiegu liczników energii elektrycznej wykorzystuje różne modele czytników RFID. Modele stacjonarne zastosowane są w skanerze paletowym, w stanowisku do programowania znaczników. Stacjonarne anteny wykorzystane są także w każdym magazynie licznikowym, gdzie procesy magazynowe wspomaga także mobilny czytnik RFID. Inny model mobilny wykorzystywany jest przez monterów obsługujących zlecenia licznikowe w terenie. Wszystkie modele czytników, oprócz skanera paletowego obsługują funkcje zarówno odczytu jak i zapisu znaczników RFID.

 Modele czytników RFID

Zastosowanie technologii RFID w sieci dostaw liczników energii elektrycznej pozwala nam odpowiednio zarządzać majątkiem, gwarantując odpowiednie bezpieczeństwo obsługi i mienia, przy zapewnieniu   jednoznacznej identyfikacji osób oraz urządzeń.

Application of RFID technology in the supply chain of electricity meters