Spółdzielnia energetyczna - nowy podmiot na rynku energii

Podstawy prawne

Podstawy prawne funkcjonowania spółdzielni energetycznej w sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej:

1. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (w szczególności art. 38c – art. 38o);
2. Ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze;
3. Ustawa z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników;
4. Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 23 marca 2022 r. w sprawie dokonywania rejestracji, bilansowania i udostępniania danych pomiarowych oraz rozliczeń spółdzielni energetycznych.

Spółdzielnia energetyczna to spółdzielnia w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r. – Prawo spółdzielcze albo spółdzielnia rolników w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. - o spółdzielniach rolników, której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub biogazu rolniczego, lub biometanu, lub ciepła w instalacjach odnawialnego źródła energii, obrót nimi lub ich magazynowanie, dokonywane w ramach działalności prowadzonej wyłącznie na rzecz tych spółdzielni oraz ich członków.

Miejsce powołania spółdzielni energetycznej a jej działalność

Spółdzielnia energetyczna może powstać i prowadzić działalność na:

1. obszarze gminy wiejskiej lub miejsko-wiejskiej, lub
2. obszarze nie więcej niż 3 tego rodzaju gmin bezpośrednio sąsiadujących ze sobą.

Ważne!

Spółdzielnia energetyczna może działać jedynie na obszarze jednego operatora systemu dystrybucyjnego (np. Enea Operator sp. z o.o.), co oznacza, że członkowie spółdzielni energetycznej (wytwórcy i odbiorcy) powinni być przyłączeni wyłącznie do sieci dystrybucyjnej jednego operatora. Przyłączenie to może być wyłącznie do sieci o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV (przyłączenie do sieci średniego lub niskiego napięcia).

Warunki podjęcia działalności przez spółdzielnię energetyczną

Spółdzielnia energetyczna powinna uzyskać wpis do wykazu spółdzielni energetycznych prowadzonego przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa - KOWR. Spółdzielnia energetyczna może podjąć działalność po zamieszczeniu jej danych w wykazie spółdzielni energetycznych.

W przypadku, gdy przedmiotem działalności spółdzielni energetycznej jest wytwarzanie energii elektrycznej, wówczas łączna moc zainstalowana elektryczna wszystkich instalacji odnawialnego źródła energii nie powinna przekraczać 10 MW, a ich sprawność wytwarzania energii elektrycznej powinna umożliwiać pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 70% potrzeb własnych spółdzielni energetycznej i jej członków.

Wszyscy członkowie spółdzielni energetycznej powinni posiadać:

1. umowy kompleksowe zawarte z tym samym sprzedawcą energii elektrycznej (także wytwórcy energii elektrycznej w zakresie energii elektrycznej pobieranej z sieci Enea Operator sp. z o.o.),
2. liczniki zdalnego odczytu (obowiązek instalacji spoczywa na Enea Operator sp. z o.o.).

Ponadto, wytwórcy energii elektrycznej (posiadający źródła o mocy zainstalowanej powyżej 50 kW) powinni posiadać zawartą z Enea Operator sp. z o.o. umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, która w szczególności reguluje kwestie techniczne związane z wytwarzaniem i wprowadzaniem energii elektrycznej do sieci Enea Operator sp. z o.o.

Kto i w jaki sposób dokonuje zgłoszenia?

Zgłoszenia spółdzielni energetycznej do Enea Operator sp. z o.o. dokonuje wybrany Sprzedawca energii elektrycznej na podstawie udzielonego mu pełnomocnictwa. Sprzedawca energii elektrycznej powinien posiadać podpisaną z Enea Operator sp. z o.o. Generalną Umowę Dystrybucji dla usługi kompleksowej umożliwiającą obsługę spółdzielni energetycznych.

Zgłoszenia spółdzielni energetycznej dokonuje się na odpowiednim formularzu w formacie excel. Uzupełnione zgłoszenie należy przekazać na adres email: spoldzielnie@operator.enea.pl.

Formularz do pobrania

Główne obowiązki OSD wobec spółdzielni energetycznych

Główne obowiązki Enea Operator sp. z o.o. związane ze spółdzielniami energetycznymi:

• instalowanie każdemu z członków spółdzielni energetycznej licznika zdalnego odczytu, w terminie 4 miesięcy od dnia wystąpienia przez spółdzielnię energetyczną z wnioskiem o zainstalowanie takiego licznika;
• udostępnianie sprzedawcy danych pomiarowych na potrzeby prowadzenia przez sprzedawcę rozliczeń spółdzielni energetycznej i jej członków;
• prowadzenie ze sprzedawcą rozliczeń usług dystrybucji energii elektrycznej zgodnie ustawą o odnawialnych źródłach energii oraz Taryfą dla usług dystrybucji energii elektrycznej Enea Operator sp. z o.o.

Ważne!

Enea Operator sp. z o.o. nie dokonuje ze spółdzielnią energetyczną lub jej członkami rozliczeń energii elektrycznej oraz usług dystrybucji energii elektrycznej. Obowiązek prowadzenia takich rozliczeń spoczywa na sprzedawcy zobowiązanym (na obszarze działania Enea Operator sp. z o.o. sprzedawcą zobowiązanym jest ENEA S.A.: www.enea.pl), bądź na innym sprzedawcy wybranym przez spółdzielnię energetyczną.

Instalacja licznika zdalnego odczytu

Każdy członek spółdzielni energetycznej przyłączony do sieci dystrybucyjnej Enea Operator sp. z o.o. powinien mieć zainstalowany licznik zdalnego odczytu. W przypadku braku takiego licznika, należy wystąpić z wnioskiem o jego instalację. Wówczas Enea Operator sp. z o.o. zainstaluje taki licznik w terminie do 4 miesięcy od otrzymania wniosku.

Więcej informacji o licznikach zdalnego odczytu można znaleźć na naszej stronie internetowej: https://www.operator.ENEA.pl/uslugidystrybucyjne/liczniki-zdalnego-odczytu

Zasady rozliczeń i stosowanie opłat

Naliczenie opłat dystrybucyjnych dla członków spółdzielni energetycznej odbywa się w oparciu o pobór energii elektrycznej z sieci dystrybucyjnej Enea Operator sp. z o.o. przez wszystkich członków spółdzielni energetycznej, z uwzględnieniem wszystkich instalacji odnawialnych źródeł energii włączonych do spółdzielni energetycznej.

Zgodnie z ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (art. 38c ust. 13) w odniesieniu do ilości energii elektrycznej wytworzonej we wszystkich instalacjach odnawialnych źródeł energii spółdzielni energetycznej, a następnie zużytej przez wszystkich odbiorców energii elektrycznej spółdzielni energetycznej nie nalicza się i nie pobiera:

• opłaty OZE,
• opłaty mocowej liczonej z wolumenu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o rynku mocy,
• opłaty kogeneracyjnej.

Opłata OZE, opłata kogeneracyjna i opłata mocowa liczona z wolumenu na naliczane są jedynie, gdy w okresie rozliczeniowym dla całej spółdzielni energetycznej wystąpi dodatnie saldo z bilansu godzinowego. Energia wynikająca z salda dzielona jest proporcjonalnie pomiędzy poszczególnych członków spółdzielni energetycznej i podlega opłacie zgodnie z cenami i stawkami obowiązującymi w grupach taryfowych.

Pozostałe opłaty czyli:

1. opłaty stałe: opłata przejściowa, opłata stała sieciowa, opłata abonamentowa,
2. opłata mocowa dla punktów poboru rozliczanych w grupie taryfie G i C1x, z mocą przyłączeniową nie przekraczającą 16 kW przyłączonych do sieci niskiego napięcia,
3. opłaty zmienne: opłata zmienna sieciowa, opłata jakościowa,

liczone są na zasadach ogólnych z uwzględnieniem, że opłaty zależne od zużycia naliczane są w oparciu o energię po sumarycznym bilansowaniu.

Ważne!

Powyższe zasady dotyczą rozliczeń pomiędzy Enea Operator sp. z o.o. a Sprzedawcą energii elektrycznej w zakresie wszystkich członków spółdzielni. Po stronie Enea Operator sp. z o.o. nie ma rozliczenia wirtualnego magazynu energii i współczynnika 0,6 dla energii wprowadzonej i pobranej. W efekcie tego wolumeny energii rozliczanej przez Enea Operator sp. z o.o. oraz Sprzedawcę w zakresie opłaty OZE, opłaty mocowej i opłaty kogeneracyjnej będą się różnić.

W przypadku dodatkowych pytań, zapraszamy do kontaktu: za pośrednictwem poczty elektronicznej: spoldzielnie@operator.ENEA.pl

Więcej informacji dotyczących spółdzielni energetycznych, w tym poradnik:

„Jak założyć i prowadzić Spółdzielnię Energetyczną”, można znaleźć na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa pod adresem: https://www.gov.pl/web/kowr/spoldzielnie-energetyczne